مجله زیست شناسی ایران

آلودگی خاک با فلزات سنگین به دلیل پایداری طولانی­ مدت فلزات سنگین در خاک و دارا بودن پتانسیل تأثیرات مضر بوم شناختی می­تواند بوم ­سازگان­های زمینی را به مدت طولانی تحت تأثیر قرار دهد. گیاه ­پالایی به ­عنوان یک فنّاوری پایدار، ارزان ­قیمت و دوستدار محیط­ زیست که براساس استفاده مستقیم از گیاهان زنده برای پالایش در محل خاک­ها، لجن­ها،‌ رسوبات و آب­های زیرزمینی آلوده از طریق حذف، تخریب یا محدود نگه‌داشتن آلاینده بنا نهاده شده است، امروزه موضوع تحقیقاتی مهمی در پژوهش­های گیاهی به شمار می رود. گیاه­ پالایی فرآیندی کند و زمان­بر است، به ­طوری­که سال­ها طول می­کشد تا سطح آلودگی به مقدار قابل ­قبول و مجاز در خاک برسد، بنابراین بهبود کارایی این فرآیند و کاهش مدت‌ زمان لازم برای زدودن آلودگی از اهداف مهم این فناوری است. در میان عوامل زیستی مؤثر بر فرآیند گیاه­ پالایی، نقش میکروارگانیسم‌های خاک بویژه قارچ­های مایکوریزی حائز اهمیت است، به­ طوری­که کارایی گیاهان در فرآیند گیاه­ پالایی در صورت همزیستی با این میکروارگانیسم­های مفید خاک زی می­تواند تشدید شود. از این­رو در مطالعه پیش­رو تأثیر همزیستی با قارچ­های مایکوریز آربوسکولار بر فرآیند پالایش سبز خاک­های آلوده به فلزات سنگین با بررسی و تفسیر نتایج به دست آمده از پژوهش­های پیشین موردمطالعه قرارگرفت. نتایج این بررسی نشان داد که توانایی قارچ­های میکوریزی در حفاظت گیاه در برابر سمیت فلزات سنگین به عوامل متعددی چون گونه گیاهی، نوع و نژاد قارچ میکوریزی، نوع و غلظت فلز سنگین، شرایط رشد گیاه، ویژگی­های خاک، سن، وضعیت فیزیولوژیکی و سیستم ریشه ­ای گیاه بستگی دارد.